Nianię warto zarejestrować i ubezpieczyć w ZUS

Zgłoszenia do ubezpieczeń można dokonać osobiście lub za pośrednictwem poczty. Obowiązek zgłoszenia przez płatnika składek do ubezpieczeń społecznych osób wykonujących pracę na podstawie umowy uaktywniającej wynika z treści zmienionego z dniem 1 października 2011 r. przepisu art. 36 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2009 r. Nr 205 poz. 1585). 

Jednocześnie, jeśli zawierający z nianią umowę rodzic nie jest zarejestrowany jako płatnik składek np. ze względu na opłacanie składek za innych ubezpieczonych lub za własne ubezpieczenie, konieczne jest złożenia takiego zgłoszenia do ZUS przez rodzica również w terminie 7 dni od zawarcia umowy uaktywniającej. Zgłoszenia takiego można dokonać osobiście lub za pośrednictwem poczty (druk ZUS ZFA). 

Warto zaznaczyć, że z dniem 1 października 2011 r., kiedy to weszły w życie zmiany do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (Dz. U. Nr 186 poz. 1444), obowiązują nowe kody ubezpieczeniowe, które umożliwiły rozliczanie pracy osób sprawujących opiekę nad dziećmi do lat 3.

Nowe kody oznaczono jako 04 30 oraz 04 31. Pierwszy z wymienionych kodów stosuje się do rozliczania osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem na podstawie umowy uaktywniającej, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi kwota nie wyższa niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Drugi z kodów dotyczy zaś rozliczania niań, przypadku których podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest nadwyżka ponad kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę. 

II. Rodzice albo rodzic samotnie wychowujący dziecko są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych lub prowadzą pozarolniczą działalność.

III. Dziecko nie jest umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym oraz nie zostało objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna. 

Jednocześnie dodać należy, iż w art. 51 ust. 5 ustawy określone zostały negatywne przesłanki, których spełnienie wyklucza możliwość opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne niani przez ZUS.

Do przesłanek tych zaliczono korzystanie przez rodzica dziecka z ulgi na podstawie umowy aktywizacyjnej z osobą bezrobotną w celu wykonywania praca zarobkowej w gospodarstwie domowym, a także podpisanie umowy uaktywniającej pomiędzy nianią a osobami pełniącymi funkcję rodziny zastępczej zawodowej.  

Podstawa prawna:
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2009 r. Nr 205 poz. 1585 ze zm.). 
Ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 ( Dz.U. z 2011 Nr 45 poz. 235 ze zm.).

Przemysław Gogojewicz

Specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
www.gogojewicz.com