Kryterium zatrudnienia w kraju niekonstytucyjne

Z powyższych przepisów wynika, że jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia pracownik był zatrudniony za granicą i okres tego zatrudnienia przypada przed dniem 1 stycznia 1991 r., do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjmuje się kwoty wynagrodzenia przysługującego w tym czasie pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę.

W świetle powyższego jeżeli na przykład pracownik przed wyjazdem za granicę zatrudniony był jako ślusarz, to przy ustalaniu podstawy wymiaru jego emerytury należy przyjąć kwoty wynagrodzenia, jakie otrzymywał w tym okresie w kraju, w jego macierzystym zakładzie pracy inny pracownik zatrudniony na stanowisku ślusarza. Nie można natomiast przyjąć rzeczywistych kwot wynagrodzenia otrzymywanego przez tego pracownika podczas pracy poza granicami Polski. 

Jeżeli natomiast w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia pracownik był zatrudniony za granicą i okres tego zatrudnienia przypada po dniu 31 grudnia 1990 r., do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się kwoty, od których za te okresy opłacono składkę na ubezpieczenie społeczne w kraju.

W przytoczonym wyżej przypadku część okresu zatrudnienia za granicą przypada przed dniem 1 stycznia 1991 r., a część po tej dacie. Oznacza to, że jeżeli te lata pracy będą przyjmowane do ustalenia podstawy wymiaru emerytury, należy zastosować zarówno jedno, jak i drugie rozwiązanie. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia za okres zatrudnienia od dnia 1 czerwca 1989 r. do dnia 31 grudnia 1990 r. przyjęte zostaną kwoty wynagrodzenia przysługującego w tym czasie pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę.

Zaznaczyć tu należy, że kwoty tego wynagrodzenia podaje zakład pracy wysyłający pracownika do pracy za granicę. Natomiast za okres od dnia 1 stycznia 1991 r. do 31 stycznia 1992 r. do ustalenia podstawy wymiaru emerytury zostaną przyjęte kwoty, od których za te okresy opłacono składkę na ubezpieczenie społeczne w kraju.

Konkluzja:
Jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru pracownik był zatrudniony za granicą, do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się za okresy tego zatrudnienia:  

1. kwoty, od których za te okresy opłacono składkę na ubezpieczenie społeczne w kraju, albo 
2. jeżeli okres zatrudnienia za granicą przypada przed dniem 1 stycznia 1991 r. – kwoty wynagrodzenia przysługującego w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę.  

Podstawa prawna:
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent ( Dz.U z 1989 r. Nr 11 poz. 63 ze zm.).

Przemysław Gogojewicz

Specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
www.gogojewicz.com